Kalknagels - Schimmelnagels

Wat is een kalknagel?

Hoewel kalknagels vaak ook schimmelnagels worden genoemd, verschillen deze aandoeningen wel degelijk van elkaar. Een kalknagel is een verdikte nagel, die niet vervormd is. Een schimmelnagel (onychomycose) wordt, zoals de naam al doet vermoeden, veroorzaakt door een schimmel. Besmetting hiermee gebeurt vaak in vochtige ruimtes, zoals bijvoorbeeld een badkamer, sauna of zwembad. Omdat deze schimmels vooral floreren in een vochtige omgeving, komen kalknagels veel vaker voor aan tenen dan aan vingers. Een kalknagel aan de vingers is zeer zeldzaam. Omdat in de volksmond vaak hetzelfde wordt bedoeld met de woorden kalknagel en schimmelnagel, gebruiken we deze woorden in dit artikel door elkaar heen.

Afhankelijk van het stadium van de infectie zal de kalknagel verkleuren. In het beginstadium is de kalknagel licht verkleurd (in de meeste gevallen geel of bruin, maar ook groen komt voor). Daarnaast wordt een kalknagel vaak dikker en bobbelig of brokkelig. Door ophoping van schimmels onder de nagel kan het lijken alsof de kalknagel dikker is dan andere nagels. In werkelijkheid wordt deze juist afgebroken. In vergevorderde gevallen kan de kalknagel zelfs geheel loslaten.

Je kunt worden besmet met de schimmel die schimmelnagels veroorzaakt door bijvoorbeeld huidschilfers van mensen, maar ook huidschilfers van dieren kunnen de besmetting overbrengen.

Een schimmelnagel is een veel voorkomende aandoening. Zo’n zes tot acht procent van de Nederlandse bevolking heeft in meer of mindere mate last van schimmelnagels. Schimmels zijn bij vrijwel ieder mens op de huid aanwezig. Niet iedereen krijgt echter last van een schimmelnagel. De kans op schimmelnagels wordt groter bij bijvoorbeeld griep, suikerziekte of ouderdom. Daarnaast zal een beschadigde nagel zal eerder worden geïnfecteerd dan een gezonde nagel.

De behandeling van kalknagels/schimmelnagels

De behandeling van kalknagels is medisch gezien niet noodzakelijk. Niet iedereen kiest er daarom voor om kalknagels te laten behandelen. Een kalknagel kan er, vooral wanneer de infectie al langer aanwezig is, onprettig uitzien. Wie er toch voor kiest om kalknagels te laten behandelen te ondergaan, doet dit daarom overwegend uit cosmetisch oogpunt. Daarnaast is een behandeling van je kalknagels een goed idee, omdat je zo voorkomt dat je andere mensen besmet, bijvoorbeeld bij gezamenlijk gebruik van een badkamer of bij een bezoek aan een zwembad of sauna.

Iedereen kent wel de middeltjes om kalknagels te behandelen. Er wordt veel reclame voor gemaakt. Zo zijn er zalfjes, druppels en stiften voor de plaatselijke behandeling van kalknagels. Hoewel de fabrikanten allemaal hetzelfde resultaat beloven, verschilt de samenstelling van deze producten enorm van elkaar. Ook de werking verschilt van product tot product en daarnaast ook van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben hier baat bij. Helaas is deze behandeling van kalknagels alleen vaak niet afdoende, omdat de schimmel zich bevindt aan de onderkant van de nagel, waar de vloeistof van bijvoorbeeld een stift niet bij kan komen.

De huisarts kan (eventueel in combinatie met de plaatselijke behandeling) een kuur van zogenaamde antischimmelpillen voorschrijven. Deze kuur om kalknagels te behandelen moet echter langdurig gebruikt worden (in de meeste gevallen zo’n drie maanden) en heeft veel bijwerkingen, zoals mogelijke leverproblemen en een verminderde werking van bijvoorbeeld antidepressiva, anticonceptie en cholesterolverlagende medicijnen. In veel gevallen, bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap, mogen deze medicijnen daarom ook niet worden gebruikt.

In alle gevallen geldt dat het na de behandeling nog enkele maanden duurt voordat de kalknagel volledig is uitgegroeid en er eventueel een nieuwe, gezonde nagel voor in de plaats is gekomen.

Laserbehandeling van kalknagels/schimmelnagels

Als jij je kalknagels wilt laten behandelen, kun je er ook voor kiezen om je kalknagels te laten laseren. Het licht van de laser, waarmee kalknagels worden behandeld, heeft een hoge temperatuur (oplopend tot zeventig graden). Tijdens het laseren van de kalknagels dringt het licht van de laser tot diep in de nagelplaat, waar het de schimmels, die de schimmelnagels veroorzaken, vernietigt. De nagel zelf en de omliggende huid worden hierbij niet beschadigd. Indien nodig wordt een verdikte kalknagel voor het laseren eerst dunner gefreesd door een huidtherapeute of pedicure.

Voor een blijvend effect zijn minimaal drie behandelingen nodig. Wanneer de schimmelnagels al langere tijd zijn aangetast, zijn mogelijk meer behandelingen nodig. Tussen de verschillende laserbehandelingen zit over het algemeen en periode van ongeveer vier weken.

Een schimmelinfectie kan altijd opnieuw ontstaan. Daarom is het belangrijk om zo veel mogelijk maatregelen te nemen om ervoor te zorgen dat de kans om opnieuw een schimmelnagel te krijgen zo klein mogelijk is. Na afloop van de behandeling zul je van je behandelaar tips krijgen over hoe je de kans om opnieuw een schimmelnagel te krijgen zo veel mogelijk kunt voorkomen.

Kalknagels laseren is het meest effectief bij jonge mensen met gezonde benen en een goede doorbloeding. Bij suikerziekte en zwangerschap is het af te raden om een laserbehandeling voor schimmelnagels te ondergaan. Bij oudere mensen, met name bij ouderen die minder beweging krijgen, is de laserbehandeling over het algemeen minder succesvol. Ook de tijd dat schimmel al aanwezig is op de nagel heeft effect bij het al dan niet slagen van het laseren van de kalknagels.

Het consult voor een laserbehandeling van kalknagels/schimmelnagels

Tijdens het consult zal de behandelaar je kalknagels goed bekijken. Op basis van die analyse wordt een plan gemaakt voor het laten laseren van je kalknagels. Het aantal laserbehandelingen en de kosten hiervan worden op dit moment bepaald. Ook zul je geïnformeerd worden over de voor- en nazorgmaatregelen om ervoor te zorgen dat een kalknagel niet opnieuw ontstaat en zo de laserbehandeling van je kalknagels een zo groot mogelijke slagingskans te geven.

Tips voor de behandeling

Om de kans op het (opnieuw) ontstaan van een schimmelnagel zo klein mogelijk te maken, is het belangrijk om een paar gewoonten aan te leren. Om te beginnen zijn schone sokken erg belangrijk. Met de huidige wasmachines en wasmiddelen doen veel mensen de was op dertig graden. Om de schimmels, die de schimmelnagel veroorzaken, te doden, is het echter belangrijk om sokken heter te wassen, bijvoorbeeld op zestig, maar bij voorkeur op negentig graden.

Op de dag van de behandeling is het belangrijk om schone sokken mee te nemen. Ook schoenen moeten gereinigd zijn. Hiervoor is anti-bacterieel poeder verkrijgbaar. Ook schoon beddengoed is van belang, omdat de huidschilfers, die de schimmelnagels veroorzaken, ook overgebracht kunnen worden door beddengoed. Omdat besmetting met name in vochtige ruimten plaatsvindt, is het belangrijk dat ook de badkamer gereinigd is.

Wanneer een partner of huisgenoot ook last heeft van schimmelnagels, is het aan te raden om de behandeling op dezelfde dag te laten plaatsvinden, zodat de kans om elkaar opnieuw te besmetten zo klein mogelijk is.

Nazorg

Om de kans om opnieuw een kalknagel of schimmelnagel te krijgen zo klein mogelijk te maken, is goede hygiëne van groot belang. De voornaamste voorzorgsmaatregel is het regelmatig wassen van de voeten. Hierbij is het belangrijk dat de huid niet te week wordt (zoals bijvoorbeeld na lang in bad zitten) en is het af te raden om veel zeep te gebruiken. Droog, na afloop van het wassen, je voeten zo goed mogelijk af, met name tussen de tenen. Omdat de schimmels, die een schimmelnagel veroorzaken, goed gedijen op warme, vochtige plaatsen, is het belangrijk om je voeten zo droog mogelijk te maken en houden.

Draag iedere dag schone sokken. Bij voorkeur sokken die vocht opnemen, zoals katoenen sokken. Synthetische sokken stimuleren transpiratie en zijn daarom af te raden, omdat dit de kans op een schimmelnagel vergroot. Heb je veel last van zweetvoeten? Gebruik dan een anti-perspirant. Dit is verkrijgbaar in de vorm van een spray of poeder. Een anti-perspirant zorgt ervoor dat het transpireren ook daadwerkelijk afneemt, in tegenstelling tot een anti-transpirant (zoals je die kent van bijvoorbeeld deodorant), die het zweet met name afbreekt.

Ventilatie is belangrijk. Draag daarom goede schoenen, die niet knellen en bij voorkeur niet van kunststof zijn. Om optimaal te ventileren is het raadzaam om dagelijks van schoenen te wisselen. Op blote voeten lopen bevordert de genezing, maar let op: in openbare ruimte moeten hierbij wel badslippers gedragen worden, omdat anders de besmetting opnieuw kan worden overgebracht.

De nagels moeten zo kort mogelijk worden gehouden. Verdikte kalknagels moeten zo goed mogelijk worden gevijld. Is het lastig om dit zelf te doen? Neem dan contact op met een pedicure. Een pedicure is gespecialiseerd in de behandeling van kalknagels en kan helpen de nagels zo goed mogelijk te verzorgen.